mei 2022
Kleurvariaties waarin de levendigheid en de emotie van de mens zich spiegelt
Mijn ogen eten kleur; Als ik in de file sta of op de snelweg een auto passeer betrap ik mij er regelmatig op dat ik de kleur van de auto naast me aan het analyseren ben. Denkbeeldig ben ik aan het mengen en probeer de opbouw van de kleur te achterhalen. Een auto met een onbestemde leverachtige kleur- of grijstint met een zweem van…… is een uitdaging. Het is niet alleen de samenstelling van een kleur die mij uitdaagt maar ook de ongrijpbaarheid van de eeuwenoude onderlinge werking van kleuren op elkaar. Naast het bevragen van de kleur heb ik een bijzondere fascinatie voor het brein; onze gedachtenwereld met herinneringen en emoties. Als kind verbaasde ik me al over ons hoofd, de plek van onze hersenen waar gedachten stromen en herinneringen worden opgeslagen en onze eigen wereld herbergt. Bij het ouder worden is deze verwondering niet verminderd, in tegendeel. In vroege werken zijn het beelden en installaties met titels als ‘opborrelende gedachten’, ‘7001 gedachten’, ‘de kleuren van mijn kamer’, ‘herinneringen’, ‘huis der gedachten’, en ‘in de tijd der tijden’, die hierover vertellen. In deze werken gebruik ik de kleur als onderscheid om uitdrukking te geven aan de waarneming van emotie in tijd en ruimte.
interactief
Het eerste concreet interactief kleurproject met de focus op heden, verleden en toekomst is gericht op elf-twaalfjarigen op de basisschool, gevangenen in het huis van bewaring en vluchtelingen in een asielzoekerscentrum. D.m.v. individuele gesprekken verzamelde ik kleuren die vertellen over hun verleden, heden en toekomst. Deze kleuren kregen uiteindelijk een plek in ruimtelijke werken met titels ‘terug en vooruit’, ‘ontluchting’ en ‘toekomst kijken’. Een uitnodiging voor een samenwerkingsproject met de ouderen van het WZC Mozaiek in Zuidlaren (2015) is de aanzet tot het ontwikkelen van het interactief levensaderproject. Hun hoge leeftijd maakt het interessant om in gesprek te gaan en te onderzoeken wat voor invloed de tijd heeft op hun herinneringen, ervaringen en emoties
levensaderprojekt
Om de oudere mens tijdens het gesprek goed te laten focussen neem ik tijdsblokken van tien jaar. Een Pantone kleurenwaaier met een tig-aantal kleuren maakt het makkelijker de juiste kleursoort en kleurtoon te kiezen. De kleurgesprekken registreer ik mbv de gekozen kleurcode uit de kleurenwaaier. Bij de uitwerking gaat het om de exacte weergave van de kleur. Het aantal personen waar ik per locatie mee in gesprek ga is gebaseerd op Darwin’s eerste onderzoek waarbij hij drieentwintig mensen interviewt m.b.t de zichtbare emoties van de mens. [The Expression of the Emotions in Man and Animals.]
Uitbreiding
Na de start in WZC Mozaiek Zuidlaren 2015 krijgt het project het jaar daarop t.g.v. Goede Grond Emmen een vervolg en resulteert in de solotentoonstelling Kleur als Echo in het CBK Emmen 2016. Ook in 2017 en 2018 bezoek ik Woonzorgcentra in Overijssel en Gelderland. Ook op deze locaties heb ik steeds 23 bewoners geinterviewd en kleurpaletten kunnen verzamelen. [kleur als echo CBK emmen/WWC Holdert 2016 – WZC Goor levensaderproject, de gekleurde brug tussen licht en donker, Diepenheim 2017 – WZC Rijnhof circles of live 2017 – WZC Rhuma Kita Wageningen circles of live 2018 – WWC Holdert Emmen buitenbeeld schienen 2016 – 2018]
De groter wordende verzameling paletten, de gekozen kleuren in relatie tot de de verschillende locaties, het totaalbeeld aan kleur, de typerende verschillen en overeenkomsten roept gaandeweg vragen bij mij op. In hoeverre speelt godsdienst, gezondheid, geaardheid, culturele herkomst, en de leefomgeving stad of platteland, een rol bij de intuitieve of associatieve kleurkeuze. Het LA projekt komt lange tijd stil te liggen ook mede door de Coronaperiode.
Voortgang Januari 2022, in een hoek van mijn atelier op een 550 m hoge muur hang ik de 23 kleurportretten (levensaderproject II – Holdert Emmen, 2016). Door deze opnieuw op te hangen is het project weer voor me gaan leven. Hoewel het werk geheel non figuratief, zie ik portretten. De kleurcombinaties zijn gevarieerd en maakt de individualiteit opmerkelijk zichtbaar. Ik realiseer me het ontstaansproces en het belang van de gesprekken vooraf. Het besef dat het project nog niet klaar is dringt tot mij door. De innerlijke drive is terug om het levensader- project verder uit te diepen.
Mei 2022 in contact met een WZC in het stadshart van Groningen dit biedt de mogelijkheid tot nieuwe gesprekken en uitbreiding van de kleurpaletten. Opnieuw zal ik met de oudere mens terugblikken, kijken naar hun vroege kindertijd, jeugdjaren, pensionering tot aan het hier en nu. Ik verwacht geen concrete antwoorden op mijn vragen. Mijn nieuwsgierigheid, de ervaringen, de gesprekken en de kleuren die ze opleveren, zij zijn een stimulans. Ik waardeer dat men openhartig zijn of haar levensverhaal en kleurkeuze wil delen. Ieder palet, de kleuren die ik aangereikt krijgt zijn een weerklank van de menselijke ziel en hebben een eigen verhaal, dat mijn interesse heeft.
Emoties vormen de levensader van het menszijn. Zonder emotie wordt het leven vlak en inhoudsloos en ontbeert het de bodemverheffingen van het brein. Marcel Proust